Содержание Вступление . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 1. Введение. Металлургия нефтепромысла и предупреждение коррозии . . . . . . . . . 12 Затраты . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Техника безопасности . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Урон окружающей среде . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Предупреждение коррозии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Библиография . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 2. Химия коррозии. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Электрохимия коррозии. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Электирохимические реакции . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Электролитическая проводимость . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Закон электролиза Фарадея . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Электродные потенциалы и ток. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Выражение скорости коррозии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 pH 25 Пассивность . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Диаграмма- потенциал pH (диаграммы Пурбе или диаграммы электрохимического равновесия). . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Заключение. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Библиография. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 3. Коррозионная (агрессивная) среда . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Внешняя среда. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Атмосферная коррозия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Вода как коррозионная среда . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Почва, как коррозионная среда . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Коррозия под изоляционным слоем. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Внутренняя среда . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Сырая нефть . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Природный газ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Кислород . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 CO2 41 H2S 44 Органические кислоты. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Трубная накипь (отложения на стенках трубопровода) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Микробиологическая коррозия (МБК) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Ртуть . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Гидраты. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Влияние режимов потока флюида на коррозию . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Заключение. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 4. МАТЕРИАЛЫ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Основы металлургии. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Кристаллическая структура . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Способы упрочнения . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Механические свойства . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Разрушение . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Ползучесть. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Термическое расширение. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Способы формования . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Ковкие и литые структуры . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Сварка. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Предупреждение коррозии и разрушения из-за сварочных работ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Технические характеристики материалов . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Американский институт нефти (API) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Американский институт железа и стали (AISI). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 ASTM International — бывшее Американское общество по материалам и их испытаниям . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Американское общество инженеров-механиков (ASME) . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 SAE International Общество инженеров автомобильной промышленности 86 Универсальная система обозначений металлов и сплавов UNS. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Национальная ассоциация инженеров-специалистов по коррозии (NACE) 87 Другие организации . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Использование технических характеристик материалов . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Углеродистые стали, чугуны и низколегированные стали . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 Классификация углеродистой стали. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Способы упрочнения углеродистых сталей . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Термическая обработка углеродистых сталей . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Закаленные и отпущенные стали . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Углеродные эквиваленты и свариваемость. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Твердые включения (точки с повышенной твердостью). . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Чистота стали . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Чугуны . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Коррозийно-стойкие сплавы (КСС) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Железоникелевые сплавы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Нержавеющие стали . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Сплавы на никелевой основе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Сплавы на кобальтовой основе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 Титановые сплавы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Медные сплавы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Алюминиевые сплавы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Дополнительные факторы использования коррозийно-стойких сплавов (КСС) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 Полимеры, эластомеры и композитные материалы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 Библиография . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 5. Формы коррозии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Введение. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 Общая коррозия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Электрохимическая коррозия. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Гальванические пары двух или более металлов. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Соотношение площадей. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Изменение полярности . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 Проводимость электролита . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 Предотвращение электрохимической коррозии. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 Питтинговая коррозия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Коррозия окклюдированных ячеек. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 Геометрия питтинговой коррозии и концентрация напряжений. . . . . . . . . 144 Образование язв. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 Числовой эквивалент стойкости к питтинговой коррозии (ЭСПК) (PREN индекс) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Статистика. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Предотвращение питтинговой коррозии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 Щелевая коррозия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 Выбор сплава . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 Нитевидная коррозия. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Межкристаллитная коррозия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Нержавеющие стали . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Коррозия параллельно направлению формования . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Алюминий . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Другие сплавы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 Структурно-избирательная коррозия. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 Механизм. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152 Селективная фазовая коррозия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 Чувствительные сплавы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 Предотвращение структурно-избирательной коррозии. . . . . . . . . . . . . . . . . 153 Эрозионная коррозия. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 Механизм. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 Влияние скорости . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155 Материалы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 Кавитация . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 Проблемные места. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 Предотвращение эрозионной коррозии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 Растрескивание под воздействием окружающей среды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 Коррозионное растрескивание под напряжением . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 Водородное охрупчивание и растрескивание в сероводородной среде. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Водородная коррозия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 Жидкометаллическое охрупчивание (ЖМО) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 Коррозионная усталость . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 Другие важные виды коррозии металлов нефтедобывающего оборудования . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 Кислородная коррозия. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 Углекислотная коррозия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 Коррозия сернистой нефтью . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 Меза-коррозия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 Коррозия из-за конденсации воды на верхних стенках трубы . . . . . . . . . . . 178 Коррозия стального кабеля. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Дополнительные формы коррозии в процессах добыче нефти и газа . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Дополнительные комментарии. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 Библиография . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 6. Предотвращение коррозии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 Защитные покрытия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 Система покрытий. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 Антикоррозионная защита пленками краски . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 Компоненты краски . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 Желаемые свойства систем защитных покрытий . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 Развитие технологий защитных покрытий. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Полезная литература. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Подготовка поверхности . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Назначение различных типов покрытий. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196 Основные типы связующих веществ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 Покрытия, пригодные для службы в различных средах и сферах применения . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 Проблемные места и усиленный осмотр . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210 Облицовки, обертки, смазки и воски. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212 Разрушения покрытий . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 Металлические покрытия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Водообработка и торможение коррозии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 Способы добычи нефти . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 Анализ воды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 Отгонка газа и вакуумная деаэрация . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 Ингибиторы коррозии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 Катодная защита. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240 Принцип работы катодной защиты . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 Типы катодной защиты . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 Критерии выбора типа катодной защиты . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264 Осмотр и текущий контроль . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 Методики проектирования катодной защиты. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272 Компьютерное проектирование катодной защиты . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277 Дополнительные темы, относящиеся к катодной защите . . . . . . . . . . . . . . . . 277 Краткий обзор катодной защиты . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 Стандарты катодной защиты . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 Стандарты NACE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 Стандарты ASTM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 Стандарты DNV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 Британские стандарты . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 Библиография. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 7. Осмотр, текущий контроль и испытания . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 Осмотр. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 Визуальный осмотр (ВО). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 Контроль проникающим веществом (КПВ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 Магнитопорошковая дефектоскопия. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290 Ультразвуковая дефектоскопия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 Радиационная дефектоскопия . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 Вихревой ток. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 Стилоскопия, подтверждающая анализ химического состава . . . . . . . . . . . 295 Термография . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 Дополнительные замечания по поводу осмотра . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 Текущий контроль . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 Зонды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 Контроль потери массы с помощью пластинки и зонда . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 Датчики электросопротивления . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 Технологии отслеживания скорости электрохимической коррозии . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303 Датчики водорода . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307 Текущий контроль нефтеносной породы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308 Анализ флюида. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309 Текущий контроль за ростом бактерий . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 312 Дополнительные комментарии по поводу текущего контроля . . . . . . . . . . . 313 Испытания . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314 Гидравлические испытания. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314 Лабораторные и полевые испытания . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315 Типы стандартизированных методик испытаний . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319 Библиография. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319 8. Нефтепромысловое оборудование . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320 Бурение и разведка. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 320 Каротажный кабель для работы с внутрискважинным инструментом. . . 324 Колтюбинг (ГНКТ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325 Скважины и устьевая арматура . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326 История нефтедобычи . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 328 Внутрискважинные агрессивные среды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329 Насосно-компрессорные колонны, обсадные колонны и капиллярные труб- ки. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340 Ингибиторы для насосно-компрессорных и обсадных колонн добывающих скважин . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 345 Внутреннее покрытие насосно-компрессорных колонн в нефтяных скважинах . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351 Проблемы материалов и коррозии в системах механизированной добычи . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353 Устьевая арматура, фонтанная елка и сопутствующее оборудование. . . . . 359 Технические сооружения на поверхности оборудования . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362 Трубопроводы. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 362 Резервуары-хранилища . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 Теплообменники . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370 Другое оборудование . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 Болты и крепления . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379 Факелы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388 Коррозия под изоляционным слоем. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 388 Магистральные и промысловые трубопроводы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 394 Проблемы и отказы трубопроводов . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396 Важные формы коррозии на магистральных и промысловых трубопроводах. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396 Ограничение допустимых условий эксплуатации трубопроводов, вызванные коррозией, и их ремонт. . . . . . . . . . . . . . . . 398 Защитные кожухи труб на дорожных и железнодорожных переездах . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399 Материалы трубопроводов . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400 Гидравлические испытания. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402 Внешняя коррозия. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403 Внутренняя коррозия. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 408 Осмотр и оценка состояния . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409